Hợp đồng mua bán đất viết tay có giá trị pháp lý không?

Mua bán đất là một trong những giao dịch cực kỳ phổ biến từ trước đến nay, mỗi năm có hàng trăm đến hàng nghìn giao dịch lớn nhỏ. Trong số đó có không ít giao dịch được thực hiện thông qua thỏa thuận và được xác định bằng giấy mua bán viết tay hay còn được gọi quen là hợp đồng mua bán viết tay, các trường hợp này thường diễn ra vào nhiều năm trước. Tuy nhiên chính vì những giao dịch mang tính thỏa thuận như vậy dễ dẫn đến tình trạng xảy ra tranh chấp sau này, khi một trong hai bên cho rằng giấy mua bán đất viết tay không có hiệu lực pháp lý. Vậy điều này có thực sự đúng hay không, cùng luật sư Đà Lạt – Lâm Đồng tìm hiểu nhé.

1. Khái niệm hợp đồng mua bán đất

Hợp đồng mua bán đất, hay còn được gọi là hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Theo bộ luật dân sự 2015 thì khái niệm hợp đồng mua bán đất được quy định cụ thể tại điều 500 như sau:

“Hợp đồng về quyền sử dụng đất là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó người sử dụng đất chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất hoặc thực hiện quyền khác theo quy định của Luật đất đai cho bên kia; bên kia thực hiện quyền, nghĩa vụ theo hợp đồng với người sử dụng đất”.

2. Giấy mua bán đất viết tay có hiệu lực pháp lý không?

Mặc dù giấy viết tay cũng là một thỏa thuận giữa các bên về việc thực hiện quyền và nghĩa vụ trong chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Nhưng để xác định xem có giá trị pháp lý hay không thì phải xem pháp luật đất đai quy định như thế nào?

Trường hợp 1: Giấy mua bán đất viết tay không công chứng, chứng thực

Căn cứ vào khoản 3 điều 27 luật đất đai 2024, quy định cụ thể như sau:

Hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất phải được công chứng hoặc chứng thực, trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản này;
Việc công chứng, chứng thực thực hiện theo quy định của pháp luật về công chứng, chứng thực.

Theo đó, hợp đồng mua bán đất hay hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất buộc phải được công chứng, chứng thực theo quy định của pháp luật thì mới có hiệu lực pháp lý, trường hợp không được công chứng, chứng thực thì hợp đồng vô hiệu.

Đồng thời tại điều 119 bộ luật dân sự 2015 quy định về hình thức giao dịch dân sự “Trường hợp luật quy định giao dịch dân sự phải được thể hiện bằng văn bản có công chứng, chứng thực, đăng ký thì phải tuân theo quy định đó” và khoản 2 Điều 117 Bộ luật dân sự 2015 cũng quy định về “hình thức của giao dịch dân sự là điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự trong trường hợp luật có quy định”.

Qua đó có thể thấy, trong trường hợp giấy mua bán đất viết tay không công chứng thực, thì không có hiệu lực pháp lý.

Tuy nhiên, nếu bạn đang rơi vào trường hợp này và vẫn muốn các bên thực hiện những thỏa thuận đã giao kết trước đó thì phải xem vấn đề của bạn có thuộc 2 trường hợp sau đây căn cứ tại điều 129 bộ luật dân sự 2015:

Giao dịch dân sự vi phạm quy định điều kiện có hiệu lực về hình thức thì vô hiệu, trừ trường hợp sau đây:

Giao dịch dân sự đã được xác lập theo quy định phải bằng văn bản nhưng văn bản không đúng quy định của luật mà một bên hoặc các bên đã thực hiện ít nhất hai phần ba nghĩa vụ trong giao dịch thì theo yêu cầu của một bên hoặc các bên, Tòa án ra quyết định công nhận hiệu lực của giao dịch đó.
Giao dịch dân sự đã được xác lập bằng văn bản nhưng vi phạm quy định bắt buộc về công chứng, chứng thực mà một bên hoặc các bên đã thực hiện ít nhất hai phần ba nghĩa vụ trong giao dịch thì theo yêu cầu của một bên hoặc các bên, Tòa án ra quyết định công nhận hiệu lực của giao dịch đó. Trong trường hợp này, các bên không phải thực hiện việc công chứng, chứng thực.

Như vậy, giấy tờ mua bán đất viết tay không có công chứng, chứng thực sẽ bị coi là vô hiệu do không đáp ứng yêu cầu về hình thức. Tuy nhiên, nếu các bên đã thực hiện ít nhất 2/3 nghĩa vụ trong thỏa thuận, bạn có thể yêu cầu Tòa án ra quyết định công nhận hiệu lực của hợp đồng mà không cần bổ sung việc công chứng, chứng thực.

Trường hợp 2: Giấy mua bán đất viết tay có công chứng, chứng thực

Hiện nay theo điều 40 và 41 của luật công chứng năm 2014, trong trường hợp giấy mua bán viết tay của bạn đáp ứng các điều kiện, nội dung không trái pháp luật, đạo đức xã hội, các bên có đầy đủ năng lực chủ thể thì vẫn được công chứng thực.

Trong trường hợp giấy mua bán đất viết tay của bạn đã được cơ quan có thẩm quyền thực hiện công chứng, chứng thực thì theo những quy định đã phân tích ở trường hợp 1, giấy mua bán đất của bạn có giá trị pháp lý, buộc các bên có liên quan thực hiện nghĩa vụ của mình theo thỏa thuận đã ký kết.

Sau khi phân tích có thể thấy, không phải giấy mua bán viết tay nào cũng không có giá trị pháp lý và không sử dụng được. Tuy nhiên việc ký kết hợp đồng viết tay vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro và gây nhiều khó khăn hơn khi muốn làm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Vì thế bạn nên cân nhắc thực hiện các hợp đồng mua bán theo đúng hình thức và công chứng, chứng thức đầy đủ theo quy định của pháp luật để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của mình khi tham gia ký kết hợp đồng mua bán đất nói riêng và các hợp đồng giao dịch tài sản khác nói chung.

Luật sư Đà Lạt – Lâm Đồng chuyên tư vấn pháp lý đất đai

Nếu bạn đang gặp vướng mắc trong quá trình mua bán đất đai, bạn không rành thủ tục, không đủ thời gian để thực hiện. Bạn cần tìm luật sư tư vấn đất đai nhanh chóng tại Lâm Đồng, Đà Lạt, Đức Trọng, Lâm Hà, Di Linh. Đội ngũ luật sư nhiều năm kinh nghiệm với dịch vụ pháp lý chuyên nghiệp trong lĩnh vực mua bán nhà ở, đất đai của chúng tôi mang đến giải pháp trọn gói:

Soạn thảo & rà soát hợp đồng đặt cọc, mua bán
Hướng dẫn và đại diện làm thủ tục công chứng, chứng thực
Tư vấn, kê khai và nộp thuế chuyển nhượng
Sang tên sổ hồng/sổ đỏ nhanh chóng
Xử lý các vướng mắc pháp lý phát sinh trong quá trình giao dịch

Liên hệ ngay hotline/zalo 091 978 04 99, fanpage Luật sư Đà Lạt – Lâm Đồng hoặc để lại thông tin tại trang liên hệ của chúng tôi, đội ngũ nhân sự của chúng tôi sẽ liên hệ lại với bạn ngay khi nhận được thông tin.